Từ xa xưa, trong văn hóa người Việt Nam ta thì con gà là một trong những vật nuôi vô cùng thân thuộc và ta có thể dễ dàng bắt gặp được chúng ở mọi miền quê ở Việt Nam. Không những vậy, gà còn là một con vật mà dân Việt ta thường mang dâng lên cúng tổ tiên, thần linh để tỏ lòng thành kính.
Con gà gáy chính là biểu tượng của sự khởi đầu tươi đẹp. Nó mang một ý nghĩa tâm linh sâu sắc không thể thiếu ở các gia đình Việt Nam.
Không nói xa xôi, ngay ở những mâm cỗ ngày Tết hay cúng giỗ tổ tiên thì người dân Việt Nam ta thường hay mặc định là sẽ có một đĩa thịt gà để bày tỏ được tấm lòng thành hay sự hiếu kính đối với tổ tiên, ông bà. Chúng ta thường nghe các câu chuyện về việc đặt gà cúng lên bàn thờ để cầu mong sự tươi đẹp đến cho bản thân, gia đình … Tuy nhiên, việc đặt gà cúng lên bàn thờ như thế nào là đúng hướng, đúng phong tục để tránh sự thất lễ với tổ tiên thì không phải người nào cũng có thể hiểu biết.
Nhất là việc đặt gà cúng lên bàn thờ vào lễ giao thừa dịp Tết cũng khác vời cách đặt gà cúng tổ tiên. Thế nên, bài viết này sẽ là sự tổng hợp một cách chi tiết nhất về việc đặt gà cúng lên bàn thờ như thế nào cho đúng lễ nghi, phong tục nhằm mang đến sự hưng thịnh, nhiều may mắn cho bản thân và người thân trong gia đình.
Đặt gà cúng trên mâm cỗ giao thừa ngày Tết
Một điều chắc chăn là trong mâm cỗ giao thừa của người dân Việt Nam thường sẽ có một con gà đặt ở vị trí trung tâm. Gà chọn cúng sẽ là gà có ngoại hình khá đẹp mang đi làm sạch, bẻ cong tạo dáng, tất cả phần huyết, bộ lòng gà cũng sẽ được đặt bên dưới con gà cúng. Ở một số nơi thì gà cúng sẽ ngậm thêm một bông hoa hồng đỏ để cầu sự may mắn cho gia chủ.
Hướng gà khi cúng cũng cần chú ý hướng quay của nó. Đối với mâm cỗ giao thừa thì đặt gà cúng thường người ta sẽ đặt theo hướng đầu gà nhìn ra phía đường. Theo tục lệ ngày xưa là để đón quan Hành khiển cai quản năm mới đi qua. Cụ thể hơn thì theo quan niệm nhân gian từ xưa đến nay thì mỗi năm Thiên cung sẽ thay toàn bộ quan quan trong coi hạ giới. Thế nên, việc cúng giao thừa cũng là cách mà người dân đưa tiễn quan cũ và đón quan cai quản năm mới về.
Không những vậy, người Việt ta cũng quan niệm rằng việc giá gà ta hướng ra đường chính là hướng về ánh sáng mặt trời, giúp cầu mong năm mới nhiều điều sáng sủa và thuận lợi hơn.
Cúng gia tiên
Nếu trên một mâm cỗ giao thừa thì gà cúng phải có đầu quay về hướng ra ngoài thì việc đặt cúng gia tiên sẽ dễ dàng hơn nhiều. Bởi theo quan niệm hiện nay thì không cần quan niệm hướng cho gà cúng gia tiên.
Tham khảo thêm đặt gà cúng khai trương
Theo ngày xưa thì việc cúng gà trên bàn thời gia tiên phải quay gà hướng về phía bát hương. Tuy nhiên trên thực tế hiện nay, thì việc đặt gà cúng quay ra phía ngoài sẽ cho cái nhìn đẹp hơn trên mâm cỗ nhưng nó chỉ đẹp về hình thức mâm cỗ chứ không mang bất kỳ ý nghĩa nào về tâm linh cũng như sự thành kính đối với tổ tiên.